Günümüzde artan şiddet olayları karşısında bireylerin korunması amacıyla etkili hukuki mekanizmalar geliştirilmiştir. 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun, bu kapsamda şiddet mağdurlarını korumak için çeşitli koruma tedbirleri öngörmektedir. Bu tedbirlerden biri olan uzaklaştırma kararı, yalnızca kadınlara değil; erkeklere, çocuklara ve diğer mağdurlara da yöneliktir. Şiddetin fiziksel, psikolojik, ekonomik veya cinsel olması fark etmeksizin, uzaklaştırma kararı ile mağdurun güvenliği sağlanır. Peki, uzaklaştırma kararı nasıl çıkar, kimler talep edebilir ve karar ihlal edilirse ne olur? İşte 2025 yılı itibarıyla güncel bilgilerle uzaklaştırma kararına dair tüm detaylar:
Uzaklaştırma Kararı Nedir
Uzaklaştırma kararı, şiddet mağdurunun yaşam alanından tehdit oluşturan kişinin uzaklaştırılmasına yönelik verilen önleyici bir tedbirdir. Bu karar, mağdurun can ve mal güvenliğini sağlamak amacıyla, genellikle aile mahkemesi hâkimi tarafından verilir. Karar kapsamında, şiddet uygulayan kişi mağdurun konutuna, iş yerine ya da okuluna yaklaşamaz; iletişim kuramaz ve belirli davranışlardan men edilir.
6284 sayılı Kanun kapsamında verilen uzaklaştırma kararının amacı, mağdurun daha fazla zarar görmesini önlemektir. Karar süresi boyunca fail ile mağdur arasındaki temas tamamen kesilir.
Uzaklaştırma Kararı Hangi Durumlarda Verilir
Bir kişinin uzaklaştırma kararı alabilmesi için şiddetin fiilen gerçekleşmiş olması şart değildir. Kanun, şiddet tehdidini veya şiddet ihtimalini de bu koruma tedbiri için yeterli kabul eder. Uzaklaştırma kararına konu olabilecek başlıca durumlar şunlardır:
Fiziksel şiddet veya şiddet tehdidi
Hakaret, aşağılayıcı söz ve davranışlar
Psikolojik baskı ve manipülasyon
Cinsel taciz veya saldırı riski
Ekonomik şiddet ve mağdurun kısıtlanması
Çocuklara zarar verme ihtimali
Şiddet mağduru, bu durumlardan biriyle karşılaştığında, delil sunmadan bile uzaklaştırma kararı talebinde bulunabilir.
Uzaklaştırma Kararı Nasıl Alınır
Uzaklaştırma kararı çıkartmak isteyen mağdur, aşağıdaki yollardan biriyle başvurusunu gerçekleştirebilir:
Aile Mahkemesi Başvurusu:
Mağdur kişi, yaşadığı şiddeti detaylandıran bir dilekçe ile nöbetçi Aile Mahkemesi’ne başvuruda bulunabilir. Dilekçede olaylar açıkça anlatılır; tanık, mesaj, fotoğraf gibi varsa deliller eklenir. Ancak delil zorunluluğu yoktur.
Karakol veya Jandarma Başvurusu:
Acil durumlarda polis merkezine veya jandarmaya gidilerek sözlü beyanla uzaklaştırma kararı talep edilebilir. Kolluk amiri, gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde geçici olarak uzaklaştırma kararı verebilir. Bu karar, ertesi gün mahkemeye sunulmak zorundadır.
Cumhuriyet Başsavcılığı ve Sosyal Hizmet Başvuruları:
Şiddet mağdurları Cumhuriyet savcılıklarına, Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüklerine veya sosyal hizmet merkezlerine de başvuru yaparak koruma talebinde bulunabilir.
Tüm başvurular, duruşma yapılmadan, ivedilikle karara bağlanır.
Uzaklaştırma Kararı Kimlere Karşı Alınabilir
Uzaklaştırma kararı yalnızca eşlere karşı verilmez. Kanun, bu kararı aşağıdaki kişiler hakkında da uygulanabilir kabul etmektedir:
Sevgili, nişanlı, eski eş
Aile bireyleri
Komşu, iş arkadaşı, tanıdık
Yani şiddet tehdidi oluşturan her kişi için uzaklaştırma kararı çıkarılabilir. Önemli olan, mağdurun can güvenliğini tehlikeye sokan bir davranışın ya da tehdidin bulunmasıdır.
Uzaklaştırma Kararı Kaç Gün Geçerlidir
Uzaklaştırma kararı sürelidir. En fazla 6 ay için verilir ve kararın tebliğ veya tefhim edildiği tarihten itibaren yürürlüğe girer. Mağdur, karar süresi sona ermeden uzatma talebinde bulunabilir. Uzatma başvurularında sayı sınırlaması yoktur.
Uzaklaştırma kararı uzatılması için yeniden başvuru yapılması gerekir. Hâkim, tehdit hâlâ devam ediyorsa aynı kararları tekrar verebilir.
Uzaklaştırma Kararı Neleri Kapsar
Aile mahkemesi hâkimi, uzaklaştırma kararında hangi tedbirlerin uygulanacağına karar verir. Sıklıkla uygulanan tedbirler şunlardır:
Mağdurun evine, iş yerine, okuluna yaklaşmama
Her türlü iletişim yoluyla temastan kaçınma
Tehdit, hakaret ve aşağılama yasağı
Eşyaya zarar vermeme
Uyuşturucu ve alkol etkisindeyken mağdurun yanına yaklaşmama
Çocukla ancak refakatçi eşliğinde görüşme izni
Karar içeriği somut olayın özelliklerine göre belirlenir.
Uzaklaştırma Kararı İhlal Edilirse Ne Olur
Karar ihlal edildiğinde zorlama hapsi gündeme gelir. Aile Mahkemesi hâkimi, ilk ihlalde 3 ila 10 gün, tekrar eden ihlallerde 15 ila 30 gün arasında zorlama hapsi cezası verebilir. Bu süreler toplamda 6 ayı geçemez.
Zorlama hapsi için yeni bir dava açılmasına gerek yoktur. Kararın ihlali, kolluk kuvvetlerine veya savcılığa bildirildiğinde işlem başlatılır.
Uzaklaştırma Kararına Nasıl İtiraz Edilir
Uzaklaştırma kararına karşı itiraz etmek mümkündür. İtiraz süresi tebliğ veya tefhim tarihinden itibaren 2 haftadır. Bu süre içinde Aile Mahkemesi’ne verilecek dilekçe ile itiraz edilir. İtiraz, kararı veren mahkemenin bir üst derecesi tarafından değerlendirilir.
İtiraz süresi hak düşürücü süredir; geçirilirse itiraz hakkı kaybedilir.
Uzaklaştırma Kararı Sorgulama Nasıl Yapılır
Uzaklaştırma kararları genellikle UYAP Vatandaş Portalı’nda görünmez. Çünkü bu kararlar “değişik iş dosyası” kapsamında işlem görür. Ancak karar bir boşanma davası içinde verilmişse, UYAP üzerinden görüntülenebilir. Aksi hâlde kişi bizzat adliyeye giderek dosya hakkında bilgi alabilir.
Uzaklaştırma Kararı Sicile İşler Mi
Uzaklaştırma kararları adli sicile işlenmez. Sabıka kaydı sorgularında bu kararlar görünmez. Ancak bazı mesleki güvenlik soruşturmalarında geçici kayıtlar idari arşivlerde yer alabilir. Karar süresi sona erdiğinde, bu etkiler de ortadan kalkar.